Co naprawdę znaczy „medyczna pomoc w umieraniu”?

Manipulacja słowem zazwyczaj poprzedza manipulację społeczeństwem i wprowadzanie szokujących zmian. Co można ukryć w nazwie? Czy nazwanie róży śmierdzielem wpływa na zmianę odczuć jej zapachu? Dokładna zgodność słów (czy definicji) z naturą opisywanego obiektu jest kluczowa dla spójnego, logicznego myślenia, a ma podwójne znaczenie, gdy słowa te występują w pisanych tekstach prawnych.

Problem pojawia się wtedy, gdy różne wyrażenia są używane w odniesieniu do opisywania tego samego zjawiska, ale w rzeczywistości oznaczają zupełnie coś innego. Zdarzają się sytuacje, kiedy umocowane w prawie słowo kluczowe, wyznaczające granice dopuszczalnych zachowań, zaczyna być dynamicznie zmieniane na inne wyrażenia, aby wpłynąć na odbiór społeczny i dopuszczalność określonych zachowań.

Ten proces jest stosowany w przypadku wspomaganego samobójstwa wymiennie nazywanego medyczną pomocą w umieraniu (MAID). W tym nowym sformułowaniu aspekt dobrowolności jest zupełnie pominięty i ma olbrzymie, praktyczne znaczenie.

Początkowo podczas współczesnej dyskusji o eutanazji powszechnie uważano, że dotyczy ona dobrowolnej śmierci w stanie nieznośnego cierpienia umierającego pacjenta. Opinia publiczna nadal jest o tym mocno przekonana i na tej podstawie konsekwentnie podawane są wyniki sondaży i głosowań. Jednak ostatnie zmiany w słownictwie, a co za tym idzie w praktyce, w żadnym razie nie są ani przypadkowe, ani niewinne.

Nowe wyrażenia nie mają już tego samego znaczenia, jak na początku. Co najważniejsze przy zachowaniu ich powszechnego pojmowania w rzeczywistości praktyka dramatycznie się zmienia. Najbardziej dramatyczna zmiana polega na stopniowym znoszeniu wymogu, aby taka śmierć rozumiana jako na życzenie, była dobrowolna!

Dla zilustrowania tej zmiany, należy zwrócić uwagę na zmianę znaczeniową wątków debaty na temat śmierci wspomaganej – jest to odrzucanie słowa samobójstwo pod zarzutem, że jego użycie jest pejoratywne i lekceważące wobec osób korzystających z pomocy lekarskiej w doprowadzeniu do śmierci. Jednak należy pamiętać, że powszechnie znana definicja samobójstwa to dobrowolne i umyślne odebrania sobie życia. Samobójstwo niedobrowolne zawsze było kwalifikowane jako zabójstwo.

Podobnie, stary i jednoznaczny termin dobrowolna eutanazja obecnie nigdzie nie jest już używany. Ostatni znany taki przypadek miał miejsce w kluczowej sprawie Kanadyjskiego Sądu Najwyższego, znanej jako Sprawa Cartera, w której orzeczono, że całkowity zakaz wszelkich form śmierci wspomaganej jest niezgodny z kanadyjską Kartą Praw i Wolności. Podczas tego procesu po raz pierwszy obrońcy stron używali nowatorskiego wówczas terminu medyczna pomoc w umieraniu. Tym samym dobrowolność wyboru samobójstwa znalazła się poza zasięgiem zainteresowania prawa.

Wmawiano nawet, że pomiędzy tymi dwoma terminami nie ma żadnej różnicy, co nie jest prawdą. Praktyka medycznej pomocy w umieraniu (MAID) znacznie odbiegła od dobrowolnej eutanazji – nie w szczegółach, ale w fundamentalnym charakterze jej dobrowolności, ponieważ MAID, jeśli zostaje rygorystycznie uznana za faktyczną procedurę medyczną, z założenia nie może być dobrowolna!

Obecnie zastosowanie medycznej pomocy w umieraniu nie wymaga nawet zdolności do wyrażenia zgody, a tym bardziej dobrowolnego zamiaru, bo właśnie takie jest prawdziwe znaczenie tego terminu.

W obecnej praktyce, np. w Kanadzie, MAID nie jest opcją samodzielnego żądania i samodzielnego zażycia śmiercionośnych substancji, z której korzystają w pełni świadome osoby u kresu swojego życia, ale standardową procedurą medyczną w sytuacji cierpienia w praktycznie każdych okolicznościach.

Z pewnością praktyka w Kanadzie, Belgii i Holandii, gdzie pacjenci są obecnie poddawani eutanazji, np. niemowlęta lub małe dzieci, dorośli z demencją czy z powodu choroby psychicznej jako jedynego schorzenia podstawowego (w tym nawet uzależnienia od narkotyków), ukazuje, że jest to logiczny i konsekwentny kierunek polityki zdrowotnej.

Twierdzi się, że istnieje coś innego, wymagającego stosowania innej nazwy, gdyż nie jest ani wspomaganym samobójstwem (gdzie dobrowolny charakter czynu jest nieodłącznie związany z definicją), ani też dobrowolną eutanazją.

Właśnie usunięcie tego znaczeniowego elementu dotyczącego dobrowolności, jest kluczem do wprowadzenia nowego terminu medyczna pomoc w umieraniu. Pomoc medyczna dobrze się kojarzy i o to także w tej zmianie znaczeń chodzi.

Więcej informacji na temat upowszechniania się nowych form eutanazji TUTAJ

oraz nt. naruszenia praw osób niepełnosprawnych we francuskiej ustawie o pomocy w umieraniu TUTAJ

Źródło: Life News, wg art. Gordona Friesena, prezesa Euthanasia Prevention Coaliton, opracowanie własne – 15 sierpnia 2025 r.