Portugalia: Trybunał Konstytucyjny kolejny raz zakwestionował ustawę legalizującą eutanazję

W poniedziałek 30 stycznia Trybunał Konstytucyjny Portugalii uznał ustawę dopuszczającą eutanazję za niezgodną z konstytucją. To już trzecia od 2021 roku nieudana próba zalegalizowania medycznie wspomaganej śmierci w Portugalii.
Przewodniczący Trybunału Konstytucyjnego Joao Caupers wyjaśnił, że ustawa ta została uznana za niezgodną z konstytucją przez większość sędziów z powodu możliwości sprzecznej interpretacji zawartych w niej zapisów. Ustawę nazwał wadliwą, gdyż brak w niej dokładnego sprecyzowania, w jakich przypadkach należy zezwalać na eutanazję pacjentów.

Na początku stycznia prezydent Portugalii Marcelo Rebelo de Sousa, uchwaloną w grudniu przez Zgromadzenie Narodowe ustawę, skierował do Trybunału Konstytucyjnego.

Portal Portugal News napisał: Trybunał Konstytucyjny uznał, że powstał niedopuszczalny brak określenia dokładnego zakresu stosowania ustawy o medycznie wspomaganej śmierci. Zauważył, że parlament poszedł jeszcze dalej, w istotnych aspektach zmieniając poprzednią ustawę. Była to już trzecia decyzja o przyjęciu ustawy legalizującej medycznie wspomaganą śmierć.

Obecna ustawa została uchwalona 9 grudnia ub. r. Podobnie, jak w poprzednich dwóch przypadkach, trzecia wersja ustawy używa niejednoznacznego języka, co obecnie potwierdził Trybunał Konstytucyjny.

Europejski Instytut Bioetyki 12 stycznia br. poinformował o obawach związanych z tekstem ustawy: W nowej wersji, przyjętej przez parlament pod koniec 2022 roku, nie jest już wymagany nieznośny charakter cierpienia pacjenta w stanie terminalnym. Oznacza to, że do jego uśmiercenia wystarczyłoby tylko cierpienie o wielkim natężeniu.

Ponadto warunek ten nie jest wymagany w przypadku trwałych uszkodzeń spowodowanych ekstremalną sytuacją. Termin choroba śmiertelna został usunięty na rzecz poważnych i nieuleczalnych chorób, pozycjonując w ten sposób akt eutanazji jako sposób na spowodowanie śmierci, a nie jej przyspieszenie.

Patrząc szerzej, portugalskie prawo samo w sobie budzi poważne wątpliwości natury etycznej, ponieważ pociąga za sobą, według słów prezydenta de Sousa, znaczną zmianę z punktu widzenia równowagi między wartością życia a prawem do samostanowienia i pozwala na eutanazję nawet wtedy, gdy pacjent wcale nie znajduje się u schyłku życia.

29 stycznia 2021 r. Zgromadzenie Narodowe Portugalii przyjęło pierwszą ustawę o eutanazji, a 19 lutego prezydent de Sousa skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. Stwierdził wówczas, że ustawa była: nadmiernie nieprecyzyjna, potencjalnie stwarzająca sytuacje niepewności prawnej. Trybunał potwierdził, że prawo musi być jasne, precyzyjne, jasno przewidziane i możliwe do kontrolowania.

30 listopada 2021 r. prezydent de Sousa zawetował drugą z kolei ustawę o eutanazji z powodu sprzeczności w jej języku. Associated Press informowało: Tym razem prezydent zwrócił przeredagowaną ustawę Zgromadzeniu Narodowemu, argumentując, że potrzebne są dalsze wyjaśnienia czegoś, co wydaje się być sprzeczne w odniesieniu do przyczyn uzasadniających prośbę o śmierć z pomocą lekarską. Podczas gdy pierwotna ustawa jako warunku wstępnego wymagała śmiertelnej choroby, zgodnie z argumentacją prezydenta, odnowiona wersja wspomina w niektórych sformułowaniach tylko o nieuleczalnej lub poważnej chorobie.

Rezygnacja z uznania, że pacjenci, proszący o eutanazję, muszą być śmiertelnie chorzy, zdaniem prezydenta de Sousy, oznacza znaczącą zmianę w ocenie wartości życia i swobodnego samostanowienia w kontekście społeczeństwa portugalskiego.

W czerwcu 2022 roku Associated Press poinformowała, że nowe ustawy o eutanazji, nad którymi debatowano, nie usunęły obaw prezydenta de Sousy. Napisano wówczas, że żadna z czterech propozycji nowych ustaw nie odnosi się do konkretnych zastrzeżeń zgłaszanych przez prezydenta. W to miejsce autorzy ustawy starają się uprościć okoliczności, w których eutanazja i samobójstwo wspomagane przez lekarza są uzasadnione. Odchodzą od „cierpienia nie do zniesienia” w sytuacji terminalnej lub od poważnej i nieuleczalnej choroby.

Nową komplikacją w tej batalii jest wezwanie André Ventury – portugalskiego polityka, prawnika, komentatora i nauczyciela akademickiego – lidera partii Chega i deputowanego do Zgromadzenia Republiki, do przeprowadzenia ogólnonarodowego referendum.

Portugal News cytuje Venturę, który stwierdził: Ten proces można rozstrzygnąć tylko w drodze referendum i podkreślił, że kwestia tej wagi, dwukrotnie uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjną, może zostać rozwiązana tylko przy bezpośrednim udziale obywateli Portugalii.

Dotychczas wszystkie trzy ustawy o eutanazji zostały albo uznane za niezgodne z konstytucją, albo zawetowane na podstawie nieprecyzyjnego języka ustawy. Wydaje się, że lobby eutanazyjne w Portugalii idzie w ślady Kanady, uchwalając ustawy o eutanazji, które nie są dokładnie zdefiniowane.

Nasuwa się poważna obawa, że niewystarczająco zdefiniowane ustawodawstwo będzie się upowszechniać w czasie. To bardzo niepokojące zjawisko. Eutanazja bezpośrednio i w sposób celowy ma na celu spowodowanie śmierci osoby poprzez wykonanie śmiertelnego zastrzyku.

Portugalia powinna mocniej zaangażować się w kulturę, która troszczy się o potrzebujących obywateli, a nie ich zabija.

Udostępnij tę informację

Więcej informacji TUTAJ

Źródło: PAP/ Life News, według opracowania Alexa Schadenberga, dyrektora wykonawczego Koalicji Zapobiegania Eutanazji – 31 stycznia/ 1 lutego 2023 r.