Wileński Marsz dla Życia – „Musimy przełamać społeczne milczenie”

Serce litewskiej stolicy, Wilna, ożyło dzięki muzyce, przemówieniom i poruszającym osobistym historiom, gdy tysiące ludzi zgromadziło się na Marszu dla życia. Wydarzenie to było poświęcone celebrowaniu świętości życia i uświadamianiu konieczności jego ochrony. Marsz przyciągnął uczestników z całej Litwy, a także sympatyków z sąsiednich krajów, takich jak Łotwa, Estonia i Polska.

Marsz dla Życia w Wilnie

Wydarzenie rozpoczęło się wczesnym popołudniem w pobliżu Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa. Przyciągnęło ono rodziny, studentów, liderów obrony życia, artystów i duchownych. Marsz był promowany przez szereg organizacji obywatelskich i religijnych i skupiał się na potwierdzeniu wartości każdego ludzkiego życia. Osobistości religijne spoza Litwy również wyraziły swoje poparcie dla tej inicjatywy, w szczególności abp. katolicki Rygi Zbigniew Stankiewicz oraz łotewski biskup luterański Rinalds Grants, którzy wyrazili swoją solidarność z celami marszu. W wydarzeniu osobiście uczestniczył również biskup pomocniczy Saulius Bužauskas z Kowna.

Głębia sumienia to nie cywilizacja śmierci 

Prelegenci przedstawili swoje spostrzeżenia z perspektywy osobistej, medycznej, społecznej i filozoficznej. Wśród nich dr Lina Šulcienė podkreśliła moralną i duchową potrzebę bardziej współczującego społeczeństwa, wyjaśniając: - Głębia naszego sumienia woła o inną drogę niż kultura śmierci. Nasz humanizm domaga się kultury życia, charakteryzującej się solidarnością, prawdziwym współczuciem i wrażliwością na ludzi oraz szacunkiem dla ich życia.

150 marszów rocznie 

Do zgromadzonych przemówiła również Agnieszka Gracz, koordynatorka marszów obrony życia z Centrum Życia i Rodziny w Polsce. Zauważyła, że przed kryzysem związanym z koronawirusem Centrum współorganizowało w polskich miastach średnio 150 marszów rocznie. Mówiła o tym, jak te publiczne demonstracje odegrały ważną rolę w promowaniu ochrony dzieci nienarodzonych, zwłaszcza dzieci niepełnosprawnych, które wcześniej były szczególnie narażone na dyskryminację. Podkreśliła, że marsze przyczyniły się do uzyskania poparcia społecznego dla orzeczenia polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r., które wzmocniło ochronę prawną dzieci, u których przed urodzeniem zdiagnozowano niepełnosprawność.

Na placu Katedralnym odbył się koncert oraz seria świadectw osobistych. Jednym z najważniejszych punktów programu był ogólnokrajowy konkurs plastyczny dla uczniów zatytułowany Aš esu dovana („Jestem darem”). Nadesłano ponad 300 prac uczniów z całego kraju. Zwycięzcy zostali uhonorowani na scenie i nagrodzeni za swoje kreatywne refleksje na temat wartości życia. W programie muzycznym znalazły się występy artystów.

Posiadanie dzieci nie oznacza straty

Występom muzycznym towarzyszyły poruszające osobiste historie ludzi, których życie naznaczone jest tematami związanymi z życiem i rodziną. Do zgromadzonych przemawiali również mówcy z Łotwy i Estonii, przedstawiając perspektywy kulturowe i moralne z całego regionu Morza Bałtyckiego.

Wśród mówców na placu katedralnym znalazła się prawniczka i działaczka społeczna Salomėja Fernandez Montojo, która odniosła się do dominującego społecznego podejścia do rodzicielstwa, wyjaśniając: - Dzisiaj widzę, jak głęboko zakorzenione jest przekonanie, że posiadanie dzieci oznacza utratę – pieniędzy, czasu, kariery, szans i dobrej sylwetki. Nie zgadzam się z tym. Posiadanie dzieci nie oznacza straty, ale nadanie sensu pieniądzom, czasowi, energii, szansom i urodzie.

Inspiracja dla krajów bałtyckich 

Markus Järvi, redaktor naczelny estońskiej gazety Objektiiv i jeden z mówców, wyraził swoje uznanie dla marszu w Wilnie i wyraził nadzieję, że zainspiruje on podobne inicjatywy w krajach bałtyckich. Opisał ograniczoną debatę publiczną na temat aborcji w Estonii jako pozostałość po czasach radzieckich, kiedy była ona legalna i powszechnie praktykowana. Z biegiem czasu rozpowszechnienie tej procedury przyczyniło się do tego, że stała się ona społecznym tabu.

- Mimo to wielu Estończyków ceni małżeństwo i życie rodzinne – powiedział. - Musimy przełamać społeczne milczenia wokół tej kwestii, aby móc prowadzić szczere rozmowy na temat życia. Dodał, że zarówno społeczeństwo obywatelskie, jak i instytucje religijne muszą odegrać rolę w promowaniu bardziej otwartego i refleksyjnego dialogu na ten temat. W przesłaniu skierowanym do młodych ludzi stwierdził: - Świętość życia i szacunek dla niego muszą być uznane za prawdę. Szukajcie, a znajdziecie.

Litwa i wartość rodziny 

Benas Ulevičius, dziekan Wydziału Teologii Katolickiej Uniwersytetu Witolda Wielkiego, przemawiał podczas marszu, a następnie w krótkim wywiadzie za kulisami podzielił się refleksjami na temat zmian wartości społecznych w postsowieckiej Litwie. – Litwa była dość odizolowana podczas okupacji sowieckiej – powiedział. – Po uzyskaniu niepodległości naród przeszedł stopniowe zmiany, pojawiały się produkty zagraniczne, wyższe wynagrodzenia i większy komfort.

Chociaż dostrzegał zalety wzrostu gospodarczego, zauważył, że spowodowało to, iż ludzie przedkładali karierę i dobrobyt nad życie rodzinne, i zasugerował, że ta zmiana pozostawiła u niektórych poczucie pustki. Zachęcał młodych dorosłych do poszukiwania głębszego spełnienia poprzez rodzinę, która oferuje wyjątkowy rodzaj radości i szczęścia, którego nie może zapewnić sam sukces materialny.

Oprócz programu na scenie głównej, w godzinach od 11:00 do 17:30 na placu katedralnym działała strefa edukacyjno-kreatywna przyjazna rodzinom. Goście byli zaproszeni do odwiedzenia stoisk organizacji pozarządowych, podpisania petycji, wzięcia udziału w zajęciach dla dzieci oraz zapoznania się z usługami wsparcia rodzin oferowanymi przez różne organizacje uczestniczące w wydarzeniu, takie jak Nacionalinė šeimų ir tėvų asociacija (Krajowe Stowarzyszenie Rodzin i Rodziców), ProLife Vilnius i inne.

Demografia i bicie serca

Chociaż nie brała udziału w wydarzeniu jako prelegentka, Lina Gervytė-Michailova, dyrektor magazynu Ateitis, podzieliła się w wywiadzie swoimi przemyśleniami na temat wyzwań demograficznych Litwy. Zastanawiała się nad własnymi doświadczeniami z okresu ciąży i wspominała, jak po raz pierwszy usłyszała bicie serca swojego dziecka podczas badania USG. – Wtedy nie sądziłam, że to dziecko w jakikolwiek sposób zmieni sytuację demograficzną kraju – dodała – ale pamiętam uczucie radości, które mnie ogarnęło, było ono bardzo znaczące. Stwierdziła, że gdyby więcej osób rozumiało i doświadczało tej radości, być może byłyby bardziej skłonne do zakładania rodzin i nadawania priorytetowego znaczenia dzieciom.

Radosna atmosfera i znaczenie marszu 

Na zakończenie dnia wielu uczestników wzięło udział w specjalnej Mszy św. w katedrze w Wilnie, odprawionej przez ks. Deividasa Stankevičiusa. Wygłosił on poruszające kazanie na temat świętości życia i duchowej odpowiedzialności za jego pielęgnowanie i ochronę. Zarówno organizatorzy, jak i uczestnicy wyrazili optymizm, że Marsz dla Życia będzie nadal zyskiwał na znaczeniu i popularności. 

Komentarz HLI-Polska – Litwa, jako kraj głownie katolicki, budziła się w okresie przemian jako jedna z pierwszych. Obrona ludzkiego życia była jednym z głównych objawów zmian po okresie władzy sowieckiej. Jeszcze przed wejściem do Unii Europejskiej, dzięki współpracy z Kościołem katolickim, powstały znakomite ośrodki pomocowo-edukacyjne – Centra Rodziny, które prowadziły i prowadzą poradnie pro-life, pomoc bezpośrednią dla kobiet w ciąży i aktywną edukację społeczną, w tym dla licznych grup młodzieży. Pierwsze takie ośrodki powstały w Kiejszadorach i w Kownie, a następnie we wszystkich litewskich diecezjach. Niezwykle aktywne było również Stowarzyszenie Lekarzy za Życiem, którzy starali się o powrót do pełnej wersji przysięgi Hipokratesa i wprowadzali zmiany w służbie zdrowia. Silny ośrodek powstał również na Uniwersytecie w Kownie. Współpracowaliśmy również z posłami, którzy podjęli inicjatywę ustawodawczą w obronie życia i wzorowali się na sytuacji prawnej w Polsce, niestety się im nie udało. Podobną współpracę prowadziliśmy również z Łotwą i abp. Stankiewiczem. Obecnie Wilno, jako stolica Litwy, jest najlepszym miejscem do organizowania Marszu dla Życia.i konsolidowania ruchów pro-life z tego regionu.

Więcej informacji na temat współpracy z lekarzami na Litwie TUTAJ

Źródło: KAI/ Opoka, opracowanie własne –  6 października 2025 r.