Kościół, prawo i społeczeństwo przeciw przemocy wobec dzieci – dziś Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Bicia Dzieci

     W dniu 30 kwietnia, przypada Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Bicia Dzieci – międzynarodowe święto, które od 2006 roku przypomina o potrzebie wyeliminowania przemocy fizycznej z wychowania.

Kościół Katolicki, jak również wiele instytucji i środowisk stanowczo opowiada się przeciwko stosowaniu kar cielesnych wobec dzieci i niejednokrotnie o tym przypomina. Kościół nie tylko uznaje przemoc za grzech ciężki, ale także wdraża konkretne dokumenty i standardy ochrony najmłodszych.
Kościół Katolicki jednoznacznie potępia przemoc wobec dzieci. W Katechizmie Kościoła Katolickiego podkreślono, że każda forma przemocy – w tym przemoc domowa – jest poważnym grzechem, ponieważ narusza godność i bezpieczeństwo człowieka. Kościół wzywa do ochrony najsłabszych i najbardziej bezbronnych, traktując to jako wyraz miłości bliźniego i moralnej odpowiedzialności.
W Polsce opracowano także konkretne dokumenty regulujące działania duszpasterzy i instytucji kościelnych: Wytyczne Konferencji Episkopatu Polski – zawierają zasady prewencji nadużyć seksualnych wobec dzieci, młodzieży i osób niepełnosprawnych, a także procedury reagowania w przypadkach przemocy w środowisku kościelnym; Standardy ochrony dzieci w parafiach – wiele parafii wdraża zasady bezpiecznego kontaktu dorosłych z dziećmi, rekrutacji personelu oraz sposoby reagowania na przemoc; Kodeks zachowań „Nie dla przemocy” – opracowany przez polską prowincję Sióstr Franciszkanek od Pokuty i Miłości Chrześcijańskiej dokument, który określa normy i zasady ochrony nieletnich przed przemocą w pracy duszpasterskiej i wychowawczej.
W Polsce prawny zakaz stosowania kar fizycznych wobec dzieci obowiązuje od 2010 roku, jednak praktyka w wielu domach nadal odbiega od obowiązującego prawa. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę alarmuje, że 39% rodziców stosuje kary fizyczne, głównie klapsy. Najczęściej powodem jest silne zdenerwowanie i powielanie wzorców z dzieciństwa.
Choć społeczne poparcie dla ochrony dzieci rośnie – w 2022 roku aż 70% Polaków uważało, że prawo powinno zakazywać stosowania kar cielesnych przez rodziców (w 2017 roku było to tylko 49%) – wciąż istnieje znaczna rozbieżność między deklaracjami a rzeczywistością.
Niepokojące są dane dotyczące biernej postawy świadków przemocy: 38% badanych widziało przypadek stosowania kar fizycznych wobec dziecka, ale aż 41% z nich nie zareagowało.
Jak zauważa Marta Skierkowska z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, edukacja w zakresie reagowania na przemoc jest kluczowa. – Uczymy, jak wspierać dzieci i ich opiekunów oraz jak bezpiecznie reagować w trudnych sytuacjach – wyjaśnia.
Jak reagować na przemoc?
Psychologowie tłumaczą, by w przypadku zaobserwowania w swoim otoczeniu lekkiej przemocy, jak klaps, warto zareagować spokojnie i życzliwie – można podejść i zapytać, czy wszystko w porządku. Taka reakcja może przerwać napięcie i dać rodzicowi chwilę refleksji. Nie należy oceniać ani atakować – lepiej zaoferować wsparcie lub pomoc. Obecność świadka często wystarcza, by powstrzymać dalsze działania.

Gdy dochodzi do silniejszej przemocy – bicia, szarpania, krzyków – trzeba działać zdecydowanie. W takiej sytuacji należy natychmiast zadzwonić na numer alarmowy 112. Można też zgłosić sprawę do MOPS lub kuratora rodzinnego – również anonimowo. Reagowanie na przemoc wobec dziecka to moralny i społeczny obowiązek każdego obywatela.
Empatia zamiast przemocy
Zmiana społecznych postaw jest widoczna. W 2013 roku tylko 34% Polaków uważało, że bicie dzieci nigdy nie powinno mieć miejsca, w 2022 roku było to już 59%. Rośnie świadomość, że klaps nie jest metodą wychowawczą, lecz formą przemocy, która negatywnie wpływa na psychikę dziecka. Renata Szredzińska, prezes FDDS, podkreśla, że każda przemoc osłabia poczucie bezpieczeństwa dziecka, podważa zaufanie do dorosłych, zwiększa ryzyko problemów emocjonalnych i behawioralnych.
Rozwiązaniem nie jest wyłącznie potępianie przemocy, ale także oferowanie rodzicom realnego wsparcia. Inicjatywy takie jak Poradnia „Latarnia Morska”, w której rodzice mogą uzyskać pomoc psychologiczną i uczestniczyć w grupach wsparcia, pokazują, jak skutecznie przeciwdziałać przemocy poprzez edukację i opiekę.
Światowy Dzień Sprzeciwu Wobec Bicia Dzieci to przypomnienie, że dzieci zasługują na wychowanie pełne szacunku, zrozumienia i miłości – bez przemocy, także tej uznawanej za „symboliczną”. Zarówno prawo, jak i Kościół mówią jasno: bicie dzieci to zło, z którym musimy walczyć wspólnie.

[Za: eKAI.pl]