Polska Federacja Ruchów Obrony Życia zwróciła się do Prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowanie ustaw naruszających konstytucyjne prawa rodziców

W związku z przyjętymi przez Parlament RP zmianami ustaw o prawach pacjenta i o Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty PFROŻ zwróciła się do Prezydenta RP Andrzeja Dudy z wnioskiem o zawetowanie tych zmian ustawowych oraz przekazanie ich do Trybunału Konstytucyjnego, gdyż naruszają one konstytucyjne prawa rodziców i będą przyczyną dezintegracji wielu rodzin.. Do petycji zostały dołączone kompetentne opinie prawnicze.

Poniżej publikujemy pełny tekst tej petycji:

Sz. P. Andrzej Duda

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Kancelaria Prezydenta RP

ul. Wiejska 10, 00–902 Warszawa

Dotyczy: Ustawy z dnia 25 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r.

Wnioskodawca: Polska Federacja Ruchów Obrony Życia w Krakowie (ul. Wrocławska 37A, lok 202
30-011 Kraków (KRS: 0000141695)), www.federacjazycia.pl

dalej – PFROŻ

Osoby kontaktowe: Jakub Bałtroszewicz, Prezes PFROŻ

Ewa Kowalewska, członek Zarządu

Antoni Szymański, doradca Zarządu

Tekst źródłowy: https://orka.sejm.gov.pl/proc10.nsf/ustawy/748_u.htm

Szanowny Panie Prezydencie!

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia (dalej PFROŻ) z niepokojem przyjęła efekt prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm na pos. nr 37 dnia 25 czerwca 2025 r. Projekt ten, bez zmian został przyjęty przez Senat i przekazany Panu Prezydentowi.

Zdaniem autorów ustawy, jej celem jest umożliwienie osobom niepełnoletnim po ukończeniu przez nie 13 roku życia, skorzystanie bez wiedzy i zgody rodziców lub opiekunów prawnych, ze świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, z dodatkowymi zastrzeżeniami przewidzianymi w noweli.

Tematyka projektu jest doniosła. Rację mają autorzy projektu, że dzieci i młodzież powinni być otoczeni opieką specjalistów – gdy to jest uzasadnione – i nie mogą być pozostawieni sami sobie. Z pewnością, wprowadzenie mechanizmów umożliwiających młodym ludziom skorzystanie z profesjonalnej pomocy, zasługuje na analizę. Nie może to być jednak działanie pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, a zwłaszcza te chronione przez Konstytucję.

W ocenie PFROŻ projekt ten obarczony jest wieloma wadami. Dostępne nam analizy prawne wskazują, że treść propozycji noweli narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności, zwłaszcza w zakresie ochrony praw rodziców.

PFROŻ podnosi istotne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji, argumentując, że występuje:

1. Ograniczenie praw rodzicielskich: Nowe przepisy ingerują w konstytucyjnie chronioną władzę rodzicielską, obejmującą m.in. decyzje o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji). Zgodnie z prawem, takie ograniczenia mogą być wprowadzone tylko na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia sądu, czego projekt nie spełnia.
2. Niejasność przepisów: Zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra. Tym samym ograniczenia konstytucyjnych praw są formułowane w akcie rangi podustawowej, co jest sprzeczne z art. 48 ust. 2 Konstytucji.
3. Brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji: Projekt przyznaje osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.
4. Naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji): Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL faworyzuje małoletnich, którzy je posiadają. W praktyce wielu małoletnich nie spełnia tych wymogów, co może prowadzić do dyskryminacji i ograniczenia dostępu do świadczeń.
5. Wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku: Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania. Trybunał Konstytucyjny uznaje za dopuszczalne różnicowanie wiekowe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, a nie – jak w tym przypadku – w regulacjach dotyczących świadczeń powszechnych.

Wnioski PFROŻ:

Projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności krytykowane jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzenia, brak sądowej kontroli decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich. PFROŻ opowiada się za wycofaniem projektu w obecnym kształcie.

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia prosi Pana Prezydenta o zapoznanie się z omawianym projektem, a także o odmowę jego podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z Konstytucją. Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli. Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy.

Mamy świadomość, że z tego konstytucyjnego prawa Prezydent może skorzystać jedynie w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. Jesteśmy jednak przekonani, że doniosłość tematyki, której projekt dotyczy, zasługuje na zastosowanie inicjatywy Prezydenta przed Trybunałem Konstytucyjnym.

PFROŻ przedstawia opinie prawne, które pozyskał w trakcie prac nad projektem. Załączamy także opinię Biura Ekspertyz Sejmu oraz Biura Legislacyjnego Senatu wskazujące na błędne rozwiązania ustawy, które jednak nie zostały wzięte pod uwagę i uwzględnione poprzez przyjęcie stosownych poprawek. Nasze uwagi przedstawiliśmy w toku procesu legislacyjnego, jednakże nie zostały uwzględnione. Kwestią prac nad projektem zainteresowały się także media.

Liczymy, że nasze stanowisko zostanie podzielone przez Pana Prezydenta oraz Trybunał Konstytucyjny. Prosząc o uwzględnienie wniosku, przekazujemy wyrazy szacunku.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia

Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas

ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek

Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia

Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna

Maria Gondek – Fundacja Fala Życia

Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska

Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba

Źródło: PFROŻ – 21 lipca 2025 r.